Erfenisaangifte eenvoudiger en online vanaf 2017
Sinds 1 januari 2015 heeft de Vlaamse fiscale administratie (VLABEL) de dienst van de successierechten overgenomen van de federale administratie. Het gevolg hiervan was o.a. het opleggen van een volledig nieuw aangifteformulier met voorgedrukte vaste rubrieken en in te vullen vakken met de gegevens van het individuele dossier. Dit was een hele omwenteling in vergelijking met de oude aangifte van nalatenschap. Die bestond uit een aantal witte bladen, volledig in te vullen door de erfgenamen of hun adviseur. Het nieuwe formulier, dat thans 21 blz. en twee bijlagen telt, werd gedurende de laatste twee jaar stelselmatig bijgewerkt en is thans vrij volledig. Het werkt goed in de praktijk omdat het voor een deel ook als rudimentaire checklist dienst kan doen.
Thans wil de bevoegde minister Bart Tommelein, aldus De Tijd, het bestaande formulier vervangen door een echt ‘online formulier’. “Op termijn komt er een interactieve module ‘aangifte erfbelasting’. De erfgenamen kunnen de informatie rechtstreeks invullen in een invulscherm. Afhankelijk van de gemaakte keuze, worden de velden die niet relevant zijn overgeslagen, zodat de aangifte veel korter zal zijn. De erfgenaam zal ook beter ondersteund worden bij het invullen dankzij onder andere een FAQ en een chatfunctie waarmee hij de dienst 1700 van Vlaanderen kan contacteren. ‘De nieuwe module is vergelijkbaar met hoe ouders al online de studiebeurs voor hun kind kunnen aanvragen’, geeft het kabinet van minister Tommelein aan”.
De bedoeling is lovenswaardig. Zij past in de betrachting van de minister en van Vlabel om een rechtstreeks contact met de belastingplichtigen zelf te leggen. Ook de website van Vlabel streeft dit doel na. Zoals een lid van Vlabel onlangs nog meedeelde, de standpunten inzake erf- en registratiebelasting worden in voor leken verstaanbare taal geformuleerd. Alles moet door de belastingplichtige zelf kunnen gelezen en gedaan worden, is blijkbaar het motto.
Doch erfbelasting is van een ander kaliber dan het eurovignet, de verkeersbelasting en de onroerende voorheffing.
Het indienen van een aangifte is niet iets eenvoudig. De interpretatie en de toepassing van huwelijksvermogensrechtelijke en testamentaire bedingen om de devolutie van de nalatenschap vast te stellen, is vak- en precisiewerk. De vraag of huwelijksvoordelen, schenkingen en testamenten moeten worden ingekort, kan niet zonder deskundig advies worden beantwoord, en zeker niet binnen de vier maanden te rekenen vanaf het overlijden. Ook de toepassing van fictiebepalingen is een complexe aangelegenheid. Enz.
Zoals onderaan de aangifte is vermeld, leidt het afleggen van onvolledige of onjuiste verklaringen in de aangifte tot administratieve geldboeten, belastingverhogingen en strafrechtelijke vervolgingen.
Het is een illusie te denken dat elke erfgenaam zonder deskundig advies een aangifte erfbelasting kan invullen, ook niet na het lezen van de FAQ Aangifteformulier . Het inwinnen van deskundig advies kan veel ongelukken voorkomen en heeft tot gevolg dat de controle van de aangifte door de administratie sneller en eenvoudiger verloopt.
Tot slot nog dit. De belastingplichtigen en hun adviseurs hebben ook recht op een juridisch juiste informatie om de aangifte te kunnen invullen, op een snelle en correcte controle van hun aangifte door Vlabel, op een snelle en correcte behandeling van hun bezwaren, op persoonlijk contact, enz. Wat dat betreft is er nog veel werk aan de winkel. Het juridisch niveau van de standpunten en voorafgaande beslissingen is niet goed. Wachttijden van een jaar inzake bezwaar zijn geen uitzondering. Het leggen van contacten via het nummer 1700 is een echte beproeving, enz. Daar valt voor de bevoegde minister nog veel te doen.
N. Geelhand de Merxem
(De Tijd, 31 december 2016).